Masz pytania? Dzwoń! +48 7337-74-253

Włoskie wina – czyli co pić we Włoszech

Dla każdego Włocha stanowią podstawę dobrej kuchni, dla reszty świata są często synonimem bogactwa, najwyższej jakości, niezwykłej kultury i historii. Włoskie wina – bo to o nich mowa – to nieodłączny element słonecznej Italii, jak i każdego wyjazdu studenckiego w te rejony. Postanowiliśmy więc przybliżyć Wam temat win produkowanych we Włoszech, zarówno na masową skalę jak i przez niezależnych drobnych producentów. Znacie już z wcześniejszego wpisu włoskie drinki a teraz rozsiądźcie się więc wygodnie z lampką karmazynowego trunku w ręce i poznajcie dzieje wina.

Kilka faktów o włoskich winach

wino_900x506

Już 2800 lat temu Grecy docierając na porośnięty winoroślą półwysep Apeniński nazwali go Oentaria, czyli “ziemia wina”. Również dziś można użyć tego określenia biorąc pod uwagę, że uprawia się tu około 2 tys. odmian winogron w 20 regionach administracyjnych, które dzielą się na 95 prowincji. Chociaż powierzchnia Włoch nie jest duża (są one 72. co do wielkości krajem na świecie – dla porównania Polska zajmuje 70. miejsce w tym rankingu) zajmują one drugie miejsce na świecie pod względem powierzchni winnic – ponad 1 mln ha oraz pod względem spożycia wina – 70,8 litra rocznie na osobę. Mimo iż, przez wiele lat włoskie winnice nie stanowiły konkurencji dla winnic z Francji, obecnie Włosi są największym producentem wina na świecie – zaspokajają aż 20 % światowej produkcji. To znacząco więcej niż jakikolwiek inny kraj.

Ze względu na niezwykłą różnorodność odmian winorośli i rodzajów win we Włoszech wprowadzono specjalny system oznaczeń gwarantujących pochodzenie win. Istnieją cztery rodzaje takich oznaczeń:

  • DOCG – (Denominazione di Origine Controllata e Garantita) – kontrolowane oznaczenie gwarantowanego pochodzenia, czyli najwyższa klasa jakości
  • DOC – (Denominazione di Origine Controllata) – kontrolowane oznaczenie pochodzenia
  • IGT – (Indicazione Geografiche Tipici) – wina regionalne – tylko 15 % szczepów może pochodzić z innego regionu
  • VDT – (Vino da Tavola) – wino stołowe do codziennego masowego spożycia

Czy pochodzenie wina ma znaczenie?

wino (1)_900x506

Z przyczyn klimatycznych włoskie wina dzieli się najczęściej na cztery główne grupy pod względem regionów pochodzenia. W północno-zachodnich Włoszech produkuje się głównie gorzkawo-słodkie wermuty i cierpkie wina świetne do dziczyzny i serów. W północno-wschodniej części kraju produkuje się m.in. najlepsze na świecie wina musujące. Środkowa część Włoch jest kolebką wspaniałego Chianti Classico. Wytwarzane tu wina są uznawane za “najbardziej włoskie”, a za razem najbardziej luksusowe. Z kolei na południu Włoch powstają szlachetne wina znane na cały świat, np. bardzo słodkie wino Marsala, ale także wytrawne białe i czerwone wina o zawartości alkoholu 15-18 proc.

Jest to podstawowy podział win, trzeba jednak zaznaczyć, że każdy region administracyjny Włoch może pochwalić się inną specjalnością. Spośród wcześniej wspomnianych 20 regionów warto wymienić kilka szczególnie ciekawych:

  • Piemont (płn-zach Włochy; stolica: Turyn) – Wina cierpkie w smaku i dość mocne. Górzysty region oraz długa zima nie sprzyjają dojrzewaniu wielu szczepów, jednak tutejsze winiarnie dysponują specjalnymi, odpornymi odmianami. Region słynie także z musującego wina Asti, jest to łagodne, słodkie wino, idealnie pasujące do deserów. Stąd pochodzą również słynne marki Barolo (uważane za najlepsze włoskie wino) i Barbaresco.
  • Trydent (płn-wsch Włochy; stolica: Trydent) – Czerwone wina z tego regionu uważane są za nieco ciężkie, z posmakiem truskawkowym lub śliwkowym. Z kolei wina białe pochodzące z Trydentu oraz z okolic jeziora Garda, są raczej łagodne i lekkie.
  • Wenecja Euganejska (płn-wsch Włochy; stolica: Wenecja) – Region Veneto szczyci się produkcją wina na skalę przemysłową. Najsłynniejsze lekkie wina białe i czerwone z tego regionu to Soave i Valpolicella. W przypadku wina Soave istnieje bardziej luksusowa odmiana Soave Classico. Produkują ją wyłącznie małe winnice i raczej nie jest dostępna w tradycyjnych polskich sklepach. Wina Recioto Amarone i Recioto Amabile powstają z suszonych winogron. Z kolei wśród weneckich gondolierów popularne jest Recioto Sovae – białe wino o lekko miodowym smaku.
  • Abruzja (środkowe Włochy; stolica: L’Aquila) – Wino o typowo włoskim smaku, a przy tym przystępnej cenie to Montepulciano d’Abruzzo. Jest to czerwone, soczyste wino produkowanie w okolicach miasta Montepulciano właśnie w Abruzji.
  • Toskania (środkowe Włochy; stolica: Florencja) – Z tego regionu pochodzą najsłynniejsze włoskie wina. Na ich czele stoi Chianti – to czerwone wino ma różny smak, w zależności od producenta. Zwykle jednak charakteryzuje się lekko gorzki posmakiem. Zazwyczaj jest to młode, lekkie wino owocowe, ale są też odmiany, które leżakują wiele lat zanim trafią na rynek. Najbardziej luksusowe wina z Toskanii, a jednocześnie uważane na najlepsze i co za tym idzie najdroższe, to Vino Nobile di Montepulciano i Brunello di Montalcino. Inne znane wino z Toskanii to Supertuscan – również dobre, ale znacznie tańsze od wymienionych powyżej. W Toskanii produkuje się również wina białe z suszonych winogron, nazywane Vino Santo.
  • Umbria (środkowe Włochy; stolica: Perugia) – Wina z Umbrii w sklepach zazwyczaj są tańsze niż te z Toskanii, ale to wcale nie oznacza, że są gorsze. Na uwagę zasługuje białe Orvieto Classico produkowane w winnicach w pobliżu zabytkowego miasta Orvieto słynącego z pięknej katedry. Wino to ma lekko orzechowy smak. Z win czerwonych warto zwrócić uwagę na Umbria Sagrantino, które zachwyca bogactwem aromatu przypraw.
  • Marche (środkowe Włochy; stolica: Ankona – to tu jedziemy we wrześniu na wyjazd do Cupry Marittimy :D ) – W ostatnich latach zmieniono tutejszą filozofię produkcji win i do sprawdzonych własnych szczepów takich jak Montepulciano, Sangiovese, Vernaccia Nera, Serrapetrona, Verdicchio dołączono szczepy z innych regionów, które wspaniale odnalazły się w tym klimacie. Region słynie z wspaniałych szczepów białych winogron. Najbardziej znanym winem z Marche nie tylko na rynku włoskim jest Verdicchio dei Castelli di Jesi. Za najlepsze uznaje się Rosso Conero Riserva – wino czerwone powstające wyłącznie z aromatycznego szczepu Montepulciano;
  • Sycylia (płd Włochy; stolica: Palermo) – Najbardziej znanym sycylijskim winem jest Marsala. Przez lata Marsala – z uwagi na dużą zawartość alkoholu – używana była głównie w kuchni. Ostatnio koneserzy ponownie doceniają wartość tego wina. Godne uwagi jest również mocne, czerwone wino Nero d’Avola. Sycyliczyjcy nie przejmują się normami DOC przez to ich wina bywają prawdziwym szaleństwem dla degustatorów.

wino (2)_900x600

Co kryje butelka wina?

Rocznik – Kto z nas nie pamięta sceny z filmu, kiedy przystojny milioner zamawia wino ze swojego ulubionego rocznika? Niestety okazuje się, że znaczenie rocznika jest stanowczo przereklamowane… Rocznik wina ma nam teoretycznie pomóc w ustaleniu w jakich warunkach rosła winorośl, z której powstała dana butelka. Jednak przy dzisiejszych możliwościach technologicznych klimat w danym roku ma o wiele mniejsze znaczenie dla wina, chociaż znawcy wciąż cenią sobie szczególnie wybrane roczniki.

Butelka lub karton – Włoskie sklepy oferują nam często wina sprzedawane w kartonach. Niedoświadczeni smakosze często omijają je z daleka, okazuje się jednak, że niesłusznie. Wewnątrz kartonu drzemie plastikowy worek przechowujący zwykle równie dobre wino jak butelka. O ile wino ze szklanej butelki jest milsze dla oka to równie dobre wina w kartonie zachowują przy tym studencką cenę.

Rodzaj butelki – Kiedy decydujemy się na butelkę szklaną jej kształt, pojemność czy rodzaj denka nie mają najmniejszego znaczenia. Takie szczegóły nie świadczą w żadnym stopniu o klasie czy rodzaju wina. Ponownie mają tylko znaczenie estetyczne.

Rodzaj korka – Przez wiele lat przekonywano nas, że naturalny korek jest lepszy dla wina niż sylikonowy, nie mówiąc już o zwykłej zakrętce. Oto kolejny mit, który przychodzi nam obalić. Znawcy wina zgadzają się, że lepszy wpływ na zawartość butelki ma dobry korek sylikonowy niż słabej jakości korek naturalny. Stopniowo pojawiają się również głosy, że wkrótce oba rodzaje korków wyparte zostaną przez zniesławioną zakrętkę, która jest całkowicie neutralna dla wina, a przy tym ułatwia jego otwarcie w każdych warunkach. Prawdopodobnie minie jednak jakiś czas zanim wszyscy przekonają się do nowych rozwiązań.

Zawartość alkoholu – Zawartość alkoholu w winie sprawia, że staje się ono bardziej wyraziste w smaku. Dobrze, gdy wino ma ok. 13 % lub więcej. Wbrew pozorom producenci nie podwyższają zawartości alkoholu w winie na etykiecie. Wręcz przeciwnie. Z przyczyn podatkowych zazwyczaj zaniżają ją o ok. 0,5 %.

Siarczyny – Okazuje się, że zawartość siarczynów w winie, o której tyle słyszymy nie ma żadnego znaczenia. Informację „zawiera siarczyny”, którą znajdziemy na prawie każdej butelce wina, możemy swobodnie zignorować. To wymóg Unii Europejskiej, która każe zamieszczać takie oznaczenia, jednak zawartość siarczynów w winie jest na bardzo niskim poziomie i nie wpływa na zdrowie.

Stare lub młode – “Wino im starsze tym lepsze” prawda? Nieprawda! Wszystko zależy od rodzaju wina. Owszem istnieją gatunki win, którym wieloletnie leżakowanie jest niezbędne do osiągnięcia pełni smaku, jednak w rzeczywistości znaczna większość win smakuje o niebo lepiej tuż po zabutelkowaniu. Duża część win już po roku traci lekkość, świeżość i owocowy aromat. Z włoskich win do dłuższego przechowywania w chłodnej piwnicy nadaje się toskańskie Brunello di Montalcino oraz Barolo i Barbaresco z Piemontu.

Podsumowując czerwone wino choć zdecydowanie uderza do głowy jak śpiewało UB40, to jego zakup okazuje się nie być w cale taki skomplikowany jak mogłoby się wydawać. Na prezent lub pamiątkę ze studenckich wakacji polecamy wino w szklanej butelce, najlepiej klasycznego kształtu i z naturalnym korkiem. Dla lepszego efektu warto też wybrać takie, które zyskuje przy leżakowaniu i polecić “zachowanie go na szczególną okazję”. Dla siebie na ciepłe wieczory w trakcie wyjazdu do Cupry Marittimy śmiało możemy sięgnąć jednak po tańsze wino np. w kartonie czy z zakrętką (specjalnie na spacer po plaży), które nie będzie różniło się zawartością.

Share this post
  , , , , , , , ,


2 thoughts on “Włoskie wina – czyli co pić we Włoszech

  1. Cześć GP!
    Przykro nam, że nie uznałeś wpisu za wystarczająco szczegółowego. Staraliśmy się, by zawierał ogólne rozeznanie po gatunkach włoskich win, dopasowane do naszych głównych odbiorców – studentów jadących na wakacje, szczególnie że nie na wszystkich butelkach znajdziesz określenie co do stopnia wytrawności danego wina :)
    Co do słodkich win, zgodnie z treścią wpisu należą do nich na pewno: Marsala i Asti. Od siebie dodam jeszcze, że do słodkich zaliczymy również Recioto Sovae,

  2. po co komu takie opisy jak nie ma jasno opisane jakie wino jest słodkie. Mało tego jedna strona kopiuje drugą stronę i wszędzie jest tan sam opis czyli rozwodzenie na temat nie konkretny.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *